Cứ đến hẹn lại lên, hằng năm, hội khuyến học của xóm lại tổ chức trao tặng những phần quà dành cho các em học sinh đạt thành tích trong năm học qua. Mình chẳng thể nhớ nổi lần đầu tiên được ra nhà văn hoá của xóm để nhận thưởng là từ lúc nào nữa, chắc phải 15 năm trước rồi. Nhưng dù có là 15 năm trước, hay cả 100 năm sau đi nữa, hội khuyến học của xóm vẫn sẽ luôn và nên được duy trì, vì đó là sự công nhận và động viên cho những thành quả mà các lứa học sinh suốt bao đời người cố gắng phát huy và giữ gìn.
Thời thế thay đổi theo thời gian. Nếu ngày xưa, một buổi trao khuyến học chỉ vỏn vẹn là những cô cậu bé quần đùi áo lỗ, tung tăng từ chiều đến tối ngoài sân vận động để đến giờ trao thưởng có thể có mặt kịp giờ trong cái nhà văn hoá chật chội, đơn sơ, thì bây giờ, vẫn là những cô cậu bé quần đùi áo lỗ, nhưng cái nhà văn hoá cũ đã được xây lại khang trang, một buổi khuyến học cũng được tổ chức hoành tráng, bài bản hơn nhiều với cả những tiết mục văn nghệ. Chúng ta có quyền tự hào rằng, nông thôn đã thực sự đổi mới, và chúng ta cũng có quyền hi vọng rằng, khi cuộc sống đã bớt vất vả hơn, thì nghiệp học sẽ được thanh thản hơn nhiều.
Năm nay, dự án Bút Nghiên được triển khai từ tháng 4, và xóm mình dĩ nhiên sẽ là một trong những ưu tiên của mình khi triển khai dự án này. Sau bao nhiêu năm ăn cơm xóm từ hoạt động phong trào đến học tập, bây giờ mình có cơ hội được đóng góp một nắm cát vào sa mạc. Nhìn những đứa em, và có cả những đứa nhỏ gọi mình bằng chú (chẳng biết mình có thật sự già không nữa) đạt được những thành tích cao mà ngày xưa, mình cũng một thời mong mỏi mà không thành, mình tự thấy rằng giáo dục vẫn luôn là một lựa chọn đúng đắn dù có ở giai đoạn hay thời đại nào đi nữa.
Tuy nhiên, nói đến cái hay rồi, thì cũng phải nói đến cái chưa hay. Ở cái thời của mình, 10-15 năm trước, cuốn vở ô ly nó to lắm, nên đứa nào cũng ham, đứa nào cũng ráng học để mà được lên bục nhận vở nhận bút, và đôi khi là 10-20 nghìn cho những đứa đạt giải cấp huyện, cấp tỉnh. Dù thời đó, quê còn nghèo trắng mắt, bọn mình vẫn luôn chăm học, vẫn luôn ganh đua nhau nhiều, và bọn mình vẫn nhớ mãi một thời đạp xe sáng chiều. Hôm nhận danh sách từ hội khuyến học của xóm, có một chút hụt hẫng khi trong xóm, chỉ có duy nhất một em theo học đại học. Chắc ai rồi cũng sẽ thắc mắc rằng, cuộc sống này còn thiếu điều gì để khiến cho những đứa em không còn mặn mà với cuộc sống sinh viên nữa. Hoá ra, khi nói về vật chất, quê mình vẫn chưa thoát nghèo, vì khi nào người ta vẫn còn phải đặt tiền bạc lên hàng đầu, nghĩa là người ta vẫn chưa giàu.
Mình mong rằng, những món quà nhỏ có thể tạo ra những niềm vui lớn, vì chỉ khi người lớn thấy những đứa trẻ được vui cười trong môi trường trong lành, người ta mới có thể nhận thức được trách nhiệm của họ lớn như nào trong việc giữ lấy niềm vui ấy của tụi trẻ, một niềm vui không vướng bụi tàn.
